Mizofoni(Misophonia) Nedir?
Seçici ses duyarlılığı sendromu olarak da bilinen Mizofoni, öfke, kızgınlık, panik veya çılgınlık gibi, fizyolojik veya duygusal semptomlar doğuran bazı seslere karşı gelişmiş aşırı hassasiyet durumudur.
Mizofoni Tetikleyicileri Nelerdir ?
Mizofonili bireyler genellikle ağız sesleriyle tetiklendiklerini bildirirler. Birilerinin yemek yerken, ve hatta nefes alırken çıkardığı ses. Diğer olumsuz sesler arasında klavye tuşlama, höpürdetme, parmak çıtlatma, burnunu çekme, kapı ya da pencerelerin çarpması, ön cam sileceklerinin sesi var.Bazen de tekrarlayan hareketler tetikleyici olabilir: Birinin sürekli bacağını sallaması, saçını döndürmesi veya konuşurken mizofoniye sahip kişinin sürekli omzunuza dokunması gibi hareketler.
Araştırmacılar, mizofonili olanların beyinlerinin sesleri nasıl filtrelediğiyle ilgili sorunları olabileceğine ve "mizofonik seslerin" özelliklerinden birinin tekrarlayan gürültü olabileceğine inanıyor. Bu tekrar, diğer işitsel işleme problemlerini daha da kötüleştirir.
Mizofonik tepkiyi tetikleyen seslerin çoğu insan vücudu tarafından oluşturulur, ancak bazıları cansız nesnelerden kaynaklanabilir. İronik olarak, mizofoni hastaları aynı sesleri kendileri ürettiklerinde aynı düzeyde tahriş yaşamazlar.
Aşağıda yaygın mizofonik seslerin bir listesi bulunmaktadır. Olumsuz tepkinizi tetikleyen sesler durumunuza özel olabilir.
Vokal sesler: Nefes alma, horlama, horlama, boğaz temizleme, hapşırma, koklama, burnunu çekme, hıçkırık, geğirme, ıslık çalma, uğultu, şarkı söyleme, esneme, çığlık atma, belirli ses sesleri, belirli ağlama türleri, grup sohbetinden genel "din" veya oyun alanlarındaki çocuklar, birkaç kişinin aynı anda konuşması, kelimelerin yanlış telaffuz edilmesi vb.
Tırnak yeme: Mizofonik tepkiye neden olan birçok sesten biri
Vokal olmayan sesler: Tırnak yeme, parmakla vurma, parmak çıtlatma, kıpırdanma, rüzgarın geçmesi, öpüşme vb.
Yemek zamanı sesleri: Çiğneme, çıtırdama, yutma, içme, emme, sümkürme, dudak şapırdatma, mutfak sesleri, bardakların şıngırdaması, kap/tabak sesleri, bir içkiden sonra “ah” deme, yemek yerken konuşma vb.
Cansız nesnelerden gelen sesler: Gıda paketleme sesleri, tükenmez kalem tıklamaları, kağıt hışırtıları, yazı sesleri, diş ipi, tırnak kesme, klavye yazma, fare tıklama sesleri, tahta yazma, temizleme sesleri, ön cam silecekleri, genel trafik, tik tak veya çınlayan saatler, matkaplar, çalan telefonlar ve diğer telefon sesleri, zil sesleri, uğultu sesleri, çim biçme makineleri, klima sesleri, buzdolapları, araba kapılarının çarpması, elektrikli diş fırçaları veya tıraş makineleri, muslukların damlaması, diğer ev aletleri vb.
Müzikal sesler: belirli müzik türleri, vurmalı ritim, belirli enstrümanlardan gelen sesler vb.
Hayvan/böcek sesleri: Köpeklerin havlaması veya sızlanması, pençelerin tırmalaması, evcil hayvanların kürklerini yalamaları, kuşların cıvıldaması, böceklerin vızıldaması, cırcır böceklerinin cıvıldaması,
Çevresel sesler: Çeşitli hava sesleri, örneğin yağmur, rüzgar vb.
Bazı sesler görsel rahatsızlıklara dönüşebilir (misokinezi): Tekrarlayan hareketler, ayak sallama, burun ovma, saç döndürme, tırnak yeme, esneme, parmak emme, dudak hareketleri, burun, kulak veya deri yolma, yanak içi ısırma, dişler arasındaki yiyecekleri çıkarma vb.
Vokal sesler: Nefes alma, horlama, horlama, boğaz temizleme, hapşırma, koklama, burnunu çekme, hıçkırık, geğirme, ıslık çalma, uğultu, şarkı söyleme, esneme, çığlık atma, belirli ses sesleri, belirli ağlama türleri, grup sohbetinden genel "din" veya oyun alanlarındaki çocuklar, birkaç kişinin aynı anda konuşması, kelimelerin yanlış telaffuz edilmesi vb.
Tırnak yeme: Mizofonik tepkiye neden olan birçok sesten biri
Vokal olmayan sesler: Tırnak yeme, parmakla vurma, parmak çıtlatma, kıpırdanma, rüzgarın geçmesi, öpüşme vb.
Yemek zamanı sesleri: Çiğneme, çıtırdama, yutma, içme, emme, sümkürme, dudak şapırdatma, mutfak sesleri, bardakların şıngırdaması, kap/tabak sesleri, bir içkiden sonra “ah” deme, yemek yerken konuşma vb.
Cansız nesnelerden gelen sesler: Gıda paketleme sesleri, tükenmez kalem tıklamaları, kağıt hışırtıları, yazı sesleri, diş ipi, tırnak kesme, klavye yazma, fare tıklama sesleri, tahta yazma, temizleme sesleri, ön cam silecekleri, genel trafik, tik tak veya çınlayan saatler, matkaplar, çalan telefonlar ve diğer telefon sesleri, zil sesleri, uğultu sesleri, çim biçme makineleri, klima sesleri, buzdolapları, araba kapılarının çarpması, elektrikli diş fırçaları veya tıraş makineleri, muslukların damlaması, diğer ev aletleri vb.
Müzikal sesler: belirli müzik türleri, vurmalı ritim, belirli enstrümanlardan gelen sesler vb.
Hayvan/böcek sesleri: Köpeklerin havlaması veya sızlanması, pençelerin tırmalaması, evcil hayvanların kürklerini yalamaları, kuşların cıvıldaması, böceklerin vızıldaması, cırcır böceklerinin cıvıldaması,
Çevresel sesler: Çeşitli hava sesleri, örneğin yağmur, rüzgar vb.
Bazı sesler görsel rahatsızlıklara dönüşebilir (misokinezi): Tekrarlayan hareketler, ayak sallama, burun ovma, saç döndürme, tırnak yeme, esneme, parmak emme, dudak hareketleri, burun, kulak veya deri yolma, yanak içi ısırma, dişler arasındaki yiyecekleri çıkarma vb.
Mizofoni Belirtileri
- Öfke
- Öfke ifadenizden suçluluk veya utanç duyma
- Panik ataklar
- İğrenme
- Stres
- Kaygı
- Sabırsızlık
- Agorafobi ile bağlantılı olabilen klostrofobi hissi veya durumdan hızlı bir şekilde kaçma ihtiyacı
- Kendini soyutlama ve yalnızlık
- Yoğun tahrişiniz veya ajitasyonunuzla ilgili ağlama
- Bastırılmış öfke belirtisi olarak diş gıcırdatma (Bruksizm)
- İletişim kuramama veya hareket edememe
- Başkalarına veya gürültünün kaynağına yönelik şiddetli veya dürtüsel düşünceler
- Bu sesleri taklit etmek veya alay etmekle sonuçlanan hayal kırıklığı
Mizofoniye sahip kişiler zamanla görsel tetikleyicilere de yanıt verebilir. Rahatsız edici sesi oluşturabileceğini bildiğiniz bir şeyi görmek bir yanıt ortaya çıkarabilir.
Mizofoniye ne sebep olur ?
Doktorlar Mizofoniye neyin sebep olduğundan emin değiller. Hastalığın sebeplerinin kısmen zihinsel, kısmen fiziksel olduğunu düşünüyorlar. Sesin beyninizi nasıl etkilediği ve vücudunuzda otomatik tepkileri nasıl tetiklediği ile ilgili olabileceğini söylüyorlar.Mizofoni bazen anksiyete, bipolar veya obsesif kompulsif bozuklukla karıştırılır. Bazı doktorlar ise bunun yeni bir hastalık olarak sınıflandırılması gerektiğini düşünüyor. Mizofoni kendi başına ve ayrıca diğer sağlık, gelişim ve psikiyatrik problemlerle birlikte ortaya çıkabilmektedir.
Son zamanlarda çığır açan bir çalışma, mizofoninin beyin temelli bir bozukluk olduğunu buldu. Araştırmacılar, hem ses uyarımını hem de savaş / kaç tepkisini işleyen beynin bölgelerindeki bağlantıda bir kesintiye işaret ediyor.
Mizofoni ile ilgili bazı detaylar:
- Bu yaşam boyu gelişebilecek ve daha çok kadınlarda ortaya çıkan rahatsızlığın başlangıç yaşı bilinmemekle birlikte, bazı insanlar 9 ile 13 yaşları arasında semptomlar bildirmektedir.
- Kulak çınlaması olan kişilerde daha sık olduğu ortaya çıkmıştır.
- Mizofonili insanlar daha yüksek IQ'ya sahip olma eğilimindedir.
- İlk tetikleme sesi tipik olarak bir ebeveynden veya aile üyesinden gelen sözlü bir sestir ve zamanla yeni tetikleyiciler ortaya çıkar.
- Ailelerde sıklıkla görüldüğü için muhtemelen genetik bir bileşen vardır.
Mizofoni nasıl tedavi edilir?
Tedavi genellikle odyologlar tarafından sağlanan ses terapisini ve başa çıkma stratejilerinin vurgulandığı destekleyici danışmanlığı birleştiren psikoterapiler içeren bir yaklaşımı içerir.Hem mizofoni hastası hem de ailesi için destekleyici danışmanlığın önemli olduğunu unutmayın; çünkü bu durum tüm aileyi etkileyebilir.
Siz neler yapabilirsiniz ?
Mizofoniye sahip kişiler, sıkıntılarını ve stresini yönetmeyi öğrenmelidir.Örneğin bir şelale sesini her gün düzenli olarak dinleyebilirsiniz. Gürültü sizi tetikleyicilerden uzaklaştırır ve reaksiyonları azaltır.
Evinizde kimsenin sizi rahatsız eden sesler çıkarmayacağı sessiz alanlar veya güvenli noktalar oluşturabilirsiniz.
Bunlarla beraber düzenli egzersiz ve düzenli uykuyu da hayatınıza katmanız faydalı olacaktır.
Kaynak:
https://www.webmd.com/mental-health/what-is-misophonia#1
https://www.clinicalhypnotherapy-cardiff.co.uk/misophonia-treatment/
Not: Bu gönderi bilgilendirme amaçlıdır ve nitelikli bir profesyonel ile psikoterapinin yerini almamalıdır .
Seslere karşı hassasiyet, bazı seslere karşı aşırı duyarlılık, seslere karşı duyarlı olmak, Misophonia nedir, kimlerde görülür, neden olur, mizofoni belirtileri, mizofoni tedavi
Yorumlar
Yorum Gönder